TÜBİTAK COST 2515 AR-GE PROJESİ: Yaşlılarda Exergame Egzersizlerinin Dengeyi İyileştirmede ve Ayak Kasları Üzerindeki Etkisinin Yüzey EMG ve Postüral Salınım Analiziyle Değerlendirilmesi
             
            
                
Projenin Tanıtımı
Arka Plan: Yaşlı yetişkinlerde fiziksel hareketsizlik, kas güçsüzlüğü, postural kontrol bozuklukları ve denge kaybı gibi faktörlerle birleşerek düşme riskini artıran önemli bir halk sağlığı sorunudur. Rehabilitatif etkileşimli oyun egzersizleri (Exergames), motor ve bilişsel iyileşme potansiyeli nedeniyle ilgi görmekte, ancak bu müdahalelerin alt ekstremite işlevselliği ve denge üzerindeki etkileri ile kas aktivite dinamikleri arasındaki ilişki yeterince aydınlatılmamıştır. Biyolojik sağlık parametrelerindeki bireysel farklılıkların değerlendirilmesi ve yüzey elektromiyografi (EMG) gibi nesnel ölçüm araçlarının kullanımı, egzersiz etkinliğinin analizinde kritik rol oynamaktadır.
Amaç: Bu çalışma, yaşlı bireylerde Exergames tabanlı rehabilitasyonun denge ve fonksiyonel hareketliliğe etkisini incelemeyi, alt ekstremite ve gövde kaslarının aktivasyon paternlerini yüzey EMG ile analiz etmeyi ve fonksiyonel uzanma testi (FRT) sırasında toplanan elektrofizyolojik-biyomekanik verilerden EMG-kuvvet ilişkilerini açıklayan yeni biyobelirteçler geliştirmeyi hedeflemektedir.
Önem ve Özgün Değer: Proje, yaşlı populasyonun sağlıklı yaşlanma sürecini destekleyecek teknoloji temelli rehabilitasyon stratejilerine kanıt sağlayarak bu alandaki literatüre katkı sunacaktır. Yüzey EMG ve FRT’nin entegre kullanımıyla, Exergames’in kas aktivasyonu ve denge üzerindeki etki mekanizmaları multidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilecek; özellikle ayak kaslarının denge dinamiklerindeki fonksiyonel rolüne dair eksik bilgi tamamlanacaktır. Geliştirilecek biyobelirteçler, kişiselleştirilmiş egzersiz programlarının optimizasyonuna rehberlik edecek, aynı zamanda biyomedikal sinyal analizi ve klinik uygulamalar arasında köprü oluşturacaktır. Bu çalışma, disiplinler arası iş birlikleri için bir model teşkil ederek gelecek araştırmalara zemin hazırlayacaktır.
Proje Yürütücüsü: Doç. Dr. Veysel Alcan (Tarsus Üniversitesi)
Proje Araştırmacıları: Dr. Öğr. Üyesi Kübra Fatma Çekok (Tarsus Üniversitesi), Doç.Dr. Ayşenur Gökşen (Tarsus Üniversitesi),  Dr. Öğr.Üyesi Kutluk Bilge Arıkan (Ankara Üniversitesi), Doç.Dr. Senih Gürses (ODTÜ), Prof.Dr. Murat Zinnuroğlu (Gazi Üniversitesi)
Kullanılan Yöntem ve Metotlar
Araştırma Tasarımı ve Çalışma Grubu
1.1 Bu çalışma, 24 ay sürecek olan Randomize Kontrollü Çalışma (RCT) olarak planlanmıştır.
1.2 65 yaş üstü sağlıklı yaşlı yetişkinler çalışmaya dahil edilecektir.
1.3 Müdahale grubuna (15 kişi) ve kontrol grubuna (15 kişi) yönelik oyun egzersiz eğitimi ile geleneksel egzersiz eğitiminin başlangıç ve son test sonuçları karşılaştırılacaktır.
2. Veri Toplama ve Ölçüm Araçları
2.1. Egzersizlerden önce katılımcıların demografik bilgileri kaydedilecek ve denge ile fonksiyonel hareketliliği değerlendiren klinik test ve ölçümler gerçekleştirilecektir.
2.2. Egzersizlerden önce katılımcılara FRT testi uygulanacak; bu test sırasında katılımcıların gövde, bacak ve ayak kaslarına EMG elektrotları uygun bir biçimde yerleştirilecek ve eş zamanlı olarak yüzey EMG sinyalleri ile biyomekanik (jiroskop ve ivmeölçer) verileri kaydedilecektir
2.3 Katılımcılardan her iki grup için egzersiz öncesinde basınç analiz platformu ile temel CoP ölçümleri alınacaktır
3. Uygulamama Aşaması: Oyun Egzersiz Eğitimi (Grup 1) ve Standart Fonksiyonel Denge Eğitimi (Grup 2)
3.1. Oyun grubunda oyunların her bir katılımcıya özel başlangıç hız, hedef puan ve zorluk seviyeler ayarlanacaktır. Her hafta (toplam 8 hafta) oyun seviyeleri, zorluk dereceleri ve hedef seviyeleri (kolaydan zora) kontrol edilip kişisel olarak tekrar ayarlanacaktır
3.2. Kontrol grubunda her hafta standart denge eğitimi uygulanacaktır
4. Veri Analizi
4.1. Egzersiz sonrasında katılımcılardan denge ve fonksiyonel hareketliliği değerlendiren klinik test ve ölçümlerinin analizi yapılacaktır
4.2. Egzersiz öncesi ve sonrası her iki gruptan kaydedilen yüzey EMG sinyalleri ve biyomekanik (jiroskop ve ivmeölçer) verilerinin analizi yapılacaktır
4.3 Egzersiz öncesi ve sonrası her iki gruptan kaydedilen CoP verilerinin analizi yapılacaktır
5. İstatistiksel Analizler 
5.1. Egzersiz öncesi ve sonrası her iki gruptan kaydedilen yüzey EMG, jiroskop ve ivmeölçer biyomekanik verilerinin ham sinyallerinin çok yönlü analizi yapılacaktır
5.2. Egzersiz öncesi ve sonrası analizleri yapılan verilerden elde edilecek değişkenlerin istatiksel karşılaştırmaları ve korelasyon/regresyon analizleri yapılacaktır
Analiz sonuçları yorumlanarak elektrofizyoloji ve biyomekanik belirteçler belirlenecek ve yüzey EMG’ye dayalı biyogeribildirim için referans değerleri (öneriler) çerçevesi oluşturulacaktır.